12 (ახალი სტილით 25) სექტემბერს ქართული ეკლესია აღნიშნავს წმინდა გიორგი ჭყონდიდელის ხსენების დღეს (+1118 წელი).
გიორგი ჭყონდიდელი იყო "ყოველთა გზათა და საქმეთა და ღვაწლთა" მოზიარე ჩვენი დიდი იმპერტორის - დავით აღმაშენებლისა.
მასზე ცნობები ცოტაა, თუმცა ამ ცნობებიდანაც იკვეთება უდიდესი დამსახურების სახელმწიფო და საეკლესიო მოღვაწე, დიდი პატრიოტი და სარდალი. იგი იყო რუის-ურბნისის საეკლესიო კრების ერთ-ერთი ორგანიზატორი - “კრების თვალი“. ქართული ეკლესიის მთავარეპისკოპოსი, სახელმწიფოს აღმასრულებელი ხელისუფლების პირველი პირი, „მთავრობის თავმჯდომარე“, "პრემიერ-მინისტრი"... და არა ერთი სამხედრო ოპერაციის მეთაური, რომლებიც შესანიშნავად დაგეგმა და ჩაატარა, სხვა მამულიშვილებთან ერთად.
დავითის ისტორიკოსი წერს: „შეკრბეს გიორგი ჭყონდიდელსა და მწიგნობართუხუცესსა წინაშე თევდორე, აბულეთი და ივანე ორბელი, და სიმარჯვით მოიპარეს სამშვილდე”. ე. ი. ისეთი სამხედრო ოპერაცია ჩაატარეს მისი ხელმძღვანელობით ქართველებმა, რომ თურქები გაოგნებულნი დარჩნენ. ამ დროს დავით აღმაშენებელი, თურქთა თვალის ასახვევად და დასაბნევად დასავლეთ საქართველოში იყო გადასული, რაც თურქულმა მხარემ იცოდა... ასეთ ოპერაციებს ატარებდნენ ქართველნი.
დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი ასევე წერს: „და წარიღო გიორგი ჭყონდიდელმან რუსთავიცა, მეფისა მუხნარს ყოფასა.” აქაც ჩანს, რომ გიორგი ჭყონდიდელი შესანიშნავი სარდალი გახლდათ.
საინტერესოა კიდევ ერთი ცნობა გიორგი ჭყონდიდელზე, როდესაც ის ახლდა მეფეს ჩრდილო კავკასიაში, ოსეთში. აქ რამდენიმე სიტყვითაა დახასიათებული გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი, თუმცა ამ რამდენიმე სიტყვაში უდიდესი დამსახურება და მამულიშვილის ბიოგრაფია ჩანს:
„ხოლო მათ სიხარულით მიითუალეს, გარნა ითხოვეს გზა მშვიდობისა ოვსთაგან. ამისთჳს-ცა ბრძანა მეფემან წარსლვა ოვსეთს, და სიტყუასა-ვე თანა წარემართა და თანა-წარიტანა გ ი ო რ გ ი ჭ ყ ო ნ დ ი დ ე ლ ი დ ა მ წ ი გ ნ ო ბ ა რ თ - უ ხ უ ც ე ს ი თ ჳ ს ი, კ ა ც ი ს რ უ ლ ი ყ ო ვ ლ ი თ ა ს ი კ ე თ ი თ ა ს უ ლ ი ს ა დ ა ჴ ო რ ც თ ა ს ა, ს ა ვ ს ე ს ი ბ რ ძ ნ ი თ ა დ ა გ ო ნ ი ე რ ე ბ ი თ ა, გ ა ნ მ ზ რ ა ხ ი, ს ჳ ა ნ ი დ ა ფ რ თ ხ ი ლ ი, თ ა ნ ა - ა ღ ზ რ დ ი ლ ი ა ღ მ ზ რ დ ე ლ ი პ ა ტ რ ო ნ ი ს ა დ ა თ ა ნ ა - გ ა ნ მ კ ა ფ ე ლ ი ყ ო ვ ე ლ თ ა გ ზ ა თ ა, ს ა ქ მ ე თ ა დ ა ღ უ ა წ ლ თ ა მ ი ს თ ა. შევიდეს ოვსეთს და მოეგებნეს მეფენი ოვსეთისანი და ყოველნი მთავარნი მათნი, და ვითარცა მონანი დადგეს წინაშე მისსა. და აღიხუნეს მძევალნი ორთაგან-ვე, ოვსთა და ყივჩაყთა, და ესრეთ ადვილად შეაერთნა ორნი-ვე ნათესავნი. და ყო შორის მათსა სიყუარული და მშჳდობა ვითარცა ძმათა. და აღიხუნა ციხენი დარიალასა და ყოველთა კართა ოვსეთისათა და კავკასიისა მთისათანი და შექმნა გზა მშჳდობისა ყივჩაყთათჳს“.
ეს ნაწყვეტი კიდევ სხვა მხრით არის სასიამოვნო ქართველთათვის...
თუმცა ჩრდილო კავკასიში ყოფნისას დიდი უბედურება მოხდა:
„ხოლო მაშინ ოვსეთს ყოფასა მიიცვალა გიორგი ჭყონდიდელი; თავ-ადგა სიყრმითგანთა პატრონისა მსახურებათათჳს; და პატივითა დიდითა წარმოგზავნა მონასტერსა ახალსა და მუნ დაემარხა. რომელი იგლოვა ყოველმან სამეფომან და თჳთ მეფემან, ვითა მამა და უმეტეს-ცა მამისა, შემოსითა შავისათა ორმეოც დღე, ვიდრემდის იშვა ვახტანგ, რომლისა ხარებითა დაიჴსნა გლოვა“.
მამასავით იგლოვა დიდმა იმპერატორმა გიორგი ჭყონდიდელი. ასეთი დიდი სიყვარული ჰქონდა უდიდეს ქართველს ერთ-ერთი უდიდესი ქართველისადმი... დამწუხრებულმა მეფე დავით აღმაშნებელმა წმიდა გიორგი ჭყონდიდელი დასავლეთ საქართველოში გადაასვენა და დიდი პატივით დაკრძალა გელათის მონასტერში. გიორგი ჭყონდიდელი ქართული მამულიშვილობის სიმბოლოა, ქართული ეკლესიისა და ქართული სახელმწიფოს ერთიანობის სიმბოლო. მის საეკლესიო და საერო „სახელოებში“, თანამდებობებში კარგად ცანს, რომ ჩვენს სახელმწიფოში საერო და სასულიერო ხელისუფლების სიმფონია იყო (ამ თემაზე უფრო დაწვრილებით სხვა დროს).
წმინდა გიორგი ჭყონდიდელი იყოს ჩვენი ეკლესიისა და სახელმწიფოს შემწე, დროებით დაკარული ტერიტორიების დაბრუნების, ქართული ეკლესიისა და სახელმწიფოს განმტკიცების საქმეში! წმინდა გიორგი ჭყონდიდელმა დაგვილოცოს ოჯახები!
|
