|
|
1819 წლის 25 მაისს გარდაიცვალა მწერალი, მეცნიერი, გენერალ-ლეიტენანტი დავით ბაგრატიონი (ბატონიშვილი). მას დავით XII-საც უწოდებენ, მიუხედავად იმისა, რომ მეფედ ნაკურთხი არ იყო. თუმცა, მეფობა კი ეკუთვნოდა ქართული კანონებით (მერე თვითონაც დაამუშავა ქართული სამართალი, მათ შორის ლეგიტიმიზმის წესები).
|
|
რომლისაცა წინაშე
ქედ-დადრეკილ არს ყოველი,
მუჴლი ყოველი მოდრკების და ენაჲ ყოველი
შენსა
ჴმობს აღსარებასა,
მეცა, სიტყუაო,
აღმსარებელსა მომხედენ!
|
|
15 სექტემბერი ვახტანგ მეფის დაბადების დღეა (1675)
|
|
ცასა ცათასა
ცასა ცათასა დამწყებ არს ღმერთმთავრობა,
ძე საუკუნობს პირველი და კვალადი,
სულმან მან ღმერთმან სრულყო მოქმედებადი,
სამებით სრულმან ერთითა ღმრთეებითა,
|
|
ბატონიშვილმა სულიერი თავშესაფარი პოეზიაში ჰპოვა და ლექსების წერას შეუდგა. მისი ლექსები აღსავსეა კაეშნით და მშობლიური მიწის მონატრებით.
|
|
მეფე-პოეტის ლექსებში გადმოცემულია ძველი საქართველოს არაერთი ზნე-ჩვეულება და ტრადიცია.
|
|
იგონეთ დრონი ყოველთ წინარე,
გინა თვისნი ხართ, ანუ ვინარე,
ჟამყოვლ განცხრომით მოსალხინარე,
დღენი არ გესხნესთ მოსაწყინარე,
იშვებდით თავთა გამომჩინარე,
აწცა გიხმსთ გლოვა მოუთმინარე,
გარდმოუტევეთ თვალთა მდინარე.
|
|
„დაუმორჩილებელი ქართული პოეზიის“ რუბრიკით იბეჭდება ლექსთა კრებული, რომელიც იხსნება ერეკლე მეფის ქალიშვილების პოეზიით. ამ წერილში საუბარი იქნება სწორედ იმ ქართველ ქალბატონებზე, რომლებიც პირველნი აღმოჩნდნენ მტერთან შეურიგებელი ბრძოლის წინა ხაზზე რუსეთისაგან საქართველოს პირველი ანექსიის დროს - ესენი გახლდნენ მეფე ერეკლეს ქალიშვილები - მარიამი, ქეთევანი და თეკლა.
|
|
შიო მღჳიმელისა
შენის დაფნისა იშიოებს ასურსა,
ისავსებს ქართლი ნილოჲსანაკადულთებრ!
ორბობს მოხუცი, მღჳმე ფართობს სამყაროდ,
იბერწისწულებს მრავლად უდაბნოს ესე,
სულსა აღუთისებს, მტუერისა მტუერად დამტევი.
|
|
ლექსნი ასნი ორმუხლნი
ასნი ორმუხლნი შაირნი ვარ მეფის გამოთქმულია,
არჩილის, ვახტანგ მეფის ძის,ბრძენთა სანუკვარად თქმულია.
1
ჭირსა და ლხინსა მადლობა ღვთისა ჰხამს ყოვლის მპყრობლისა,
სარწმუნოებით ვადიდოთ,პირი დაიყოს მგმობლისა.
|
|
