ბავშვობის მერე მეგონა რომ ლეგენდების დრო აღარ არის ახლა, მეგონა, რომ მითები აღარ იქმნება, მეგონა, მითიური ხანა ძალიან, ძალიან დიდი ხნის წინ დასრულდა და მითიური გმირები, ხალხთა მამამთავრები მხოლოდ წარსულში არსებობდნენ, როცა დგინდებოდა კაცობრიობა, როცა ყალიბდებოდა ერების ხასიათი, ზნეობრივი თუ ანთროპოლოგიური სახე.

ვფიქრობდი, რომ მითიური მდგენები ხალხებისა, ერების მამამთავარნი დიდი ხნის წინ გამოაკლდნენ ცხოვრებას...

მაგრამ, როცა გავიცანი ზვიად გამსახურდია, მერაბ კოსტავა, როცა გავეცანი ჯოხარ დუდაევისა და ისა ქოაზოის მოღვაწეობისა და ბრძოლის ისტორიას, როცა ჩემს თვალწინ გადაიარა თავგანწირული კავკასიელი ერებისა და მათი ლიდერების, კულტურტრეგერების თათავდადებულმა ცხოვრებამ, მივხვდი, რომ მითოსი თურმე არასდროს მთავრდება, მითიური პიროვნებები ყველა ეპოქაში შეიძლება იშვას, და ამ პიროვნებებმა თანამედროვე ხანაშიც შეიძლება თავისი ხალხის ახალი მდგენის მისიაც შეასრულოს და ხელახალი ბიძგი მისცეს თავის ხალხს ახალი სიცოცხლისათვის.

თქვენ სწორედ ამგვარი პიროვნება ბრძანდებით, ბატონო ისა!

ბედნიერი ვართ, ვინც თქვენ გიცნობთ, ვინაიდან ვიგრძენით დიდებული წარსულის სუნთქვა, თქვენი და თქვენი მეგობრების, დიდი კავკასიელების წყალობით, შევიცანით როგორი იყვნენ ხალხების მამამთავრები, კავკასიის თაურმდგენები, როგორც მორალური და ფსიქოლოგიური, ისე ანთროპოლოგიური თვალსაზრისით, და ამავე დროს,  დავრწმუნდით, რომ კავკასიელი ხალხები, მათ შორის თქვენი ძვირფასი ინგუში ხალხი, თანამედროვე ეპოქაშიც ახალი ძალებით გაუდგება მომავლის გზას.

თქვენ ახალი მდგენი ხართ ინგუში ხალხის მომავლისა, კავკასიის ხალხთა მომავლისა - თქვენს ძმადნაფიცებთან ერთად.

თქვენ შესახებ  ძველ ქართველ  მემატიანეს რომ ჩაეწერა ხალხში არსებული ლეგენდა, ალბათ, ასეთი იქნებოდა დასაწყისი:

„ამბავი ქოაზოისძისა, კავკასოსის ძისა, ძისა თარგამოსისა - მამასახლისისა ინგუშთა, ძმისა ზვიადისა, მერაბისა და ჯოხარისა...“

თანამედროვე ქართველი, ინგუში და კავკასიელი მემატიანეებიც ბევრს ჩაიწერენ იმ ლეგენდებიდან თქვენი და თქვენი ძმების არაჩვეულებრივ თავგადასავალს, თავგანწირვასა და მეგობრობას რომ გვიამბობს, კავკასიის ხალხებში გავრცელებულს!

დიდი მადლობა თქვენ და თქვენს მეუღლეს, თქვენს ოჯახს და თქვენს ხალხს!

Иссе Кодзоеву      

Повзрослев, я думал, что время легенд ушло, что мифы больше не создаются, думал, что мифическая пора завершилась очень-очень много лет назад, что предводители народов существовали лишь в прошлом, когда происходило становление человечества, формировался характер наций, их духовный или антропологический вид.

Думал, что мифические оплоты народов, предводители наций уже давно ушли из нашей жизни...

Однако, когда я познакомился со Звиадом Гамсахурдиа, Мерабом Костава, когда познакомился с историей деятельности и борьбы Джохара Дудаева и Иссы Кодзоева, когда на моих глазах прошла самоотверженная борьба доблестных кавказских народов и их лидеров-культуртреггеров, я понял, что миф, в сущности, никогда не оканчивается, мифические личности могут явиться на свет в любую эпоху, и эти личности и в современную эпоху могут исполнить миссию новых оплотов своих народов и дать своему народу повторный толчок к новой жизни.

Вы именно такая личнсть, господин Исса!

Мы – те, кто Вас знает, счастливы, так как мы ощутили дыхание великого прошлого, благодаря Вам и Вашим друзьям – великим кавказцам, мы осознали, какими были предводители народов, кавказские оплоты как с моральной и психологической, так и с антропологической точки зрения, и в то жевремя убедились в том, что кавказские народы, в том числе и Ваш драгоценный ингушский народ, и  в современную эпоху сновыми силами встанет на путь будущего.

Вы – новый оплот будущего ингушского народа, будущего кавказских народов, Вы и Ваши побратимы.

Если бы древний летописец записал народную легенду о Вас,то её начало, вероятно, выглядело бы так:

«Сказ про Коазо, сына Кавкаса, сына Таргамоса – от ингушей, брата Звиада, Мераба и Джохара...».

И современные грузинские, ингушские и кавказские летописцы многое запишут из распространенных среди кавказских народов легенд, рассказывающих нам о необыкновенных прюключениях, самоотверженности и дружбы между  Вами и Вашими братьями!

Огромная благодарность Вам и Вашей супруге, Вашей семье и Вашему народу!

Гайоз (Гия) Мамаладзе

Перевод с грузинского Олега Павленко

перевод: Олега Павленко