3 ოქტომბერი ბულგარელთათვის სადღესასწაულო თარიღია - ამ დღეს, 1918 წლის 3 ოქტომბერს, ბულგარეთის მეფედ ეკურთხა ბორის III (ბულგ. Борис III; დ. 30 იანვარი, 1894 — გ. 28 აგვისტო, 1943). ის იყო ბულგარეთის სამეფოს მეორე მეფე 1918-1943 წლებში, საქსენ-კობურგ-გოთას დინასტიიდან. ჰქონდა გერმანიის ადმირალის წოდება (1916). სამეფო ტახტზე ავიდა 24 წლის, მას შემდეგ, რაცპირველ მსოფლიო ომში დამარცხდა გერმანიის მოკავშირე ბულგარეთი და გადადგა მამამისი ფერდინანდი. სამართავად ჩაიბარა ქაოსის ზღვარზე მყოფი ქვეყანა. ნიშანდობლივია, რომ პირველ მსოფლიო ომში დამარცხებული ქვეყნებიდან მხოლოდ ბულგარეთმა შეინარჩუნა მონარქია. 1930 წელს დაქორწინდა ვიტორიო ემანუელე III-ის ქალიშვილზე, ჯოვანა სავოიელზე. მადლიერი შთამომავლები მეფე ბორისს ბულგარული მიწების გამაერთიანებელს უწოდებენ - მან 1949 წელს გერმანიასა და რუმინეთთან შეთანხმებით შემოუმტკიცა სამშობლოს სამხრეთ დობრუჯა, ხოლო 1941 წელს - ისტორიული მაკედონიის ტერიტორიები, რომლებიც ბულგარეთს დაკარგული ჰქონდა 1919 წლის შეთანხმების თანახმად. ბულგარელი ხალხი მადლიერია იმითაც, რომ მეფემ, ბუნებით პაციფისტმა, მოსახლეობის პრორუსული განწყობილების გათვალისწინებით, არ გამოუცხადა ომი სსრკ-ს და არ გაუშვა თავისი მეომრები აღმოსავლეთში საბრძოლველად. მოულოდნელად გარდაიცვალა 1943 წლის 28 აგვისტოს, რამდენიმე დღის შემდეგ, რაც დაბრუნდა აღმოსავლეთ პრუსიიდან, სადაც შეხვდა ადოლფ ჰიტლერს. გარდაცვალების ოფიციალური მიზეზი გახდა ინფარქტი, თუმცა ვრცელდებოდა ვერსიები მის შესაძლო მოწამვლაზე. ტახტის მემკვიდე გახდა მისი 6 წლის შვილი სიმეონ II. მის ხსოვნას დიდ პატივს მიაგებენ ისრაელშიც - მეორე მსოფლიო ომის დროს მან გადაარჩინა 50 ათასი ბულგარელი ებრაელი, რომლებიც მობილიზებული ჰყავდა საზოგადოებრივ სამუშაოებზე. მეფე გარდაიცვალა 1943 წელს. იგი დაკრძალულია რილის მონასტერში. მისი საფლავი მუდამ სავსეა ცოცხალი ყვავილებით. |